*مهری حسنی – شاید بتوان گفت که تاکنون بسیاری از حوزه‌های علمی و کسب و کار بیشتر بر اساس انباشت تجربه و آزمون و خطا پیش رفتند، اما آن طور که بررسی کسب و کار ها طی چند سال اخیر نشان داده است، رشد و پیشرفت و پابرجا ماندن کسب و کارها صرفاً بر پایه یاری گرفتن از علوم مختلف است.
به هیچ عنوان نباید نقش فناوری های نوین را در حوزه کسب و کارها فراموش کرد. محاسبات می‌توانند به طور فزاینده‌ای در پیشرفت فناوری جایگزین آزمون و خطا بشوند و پیشرفت سریعتر را ممکن سازند.
این پدیده فرصت‌های بسیاری برای به کار بردن خلاقیت هایی که در راستای خدمت به بشر باشد را فراهم می‌آورد و چشم‌اندازهای الهام‌بخشی برای دستیابی به سطوح تازه‌ای از ثروت مادی و غنای معنوی را می گشاید.
صاحبان کسب و کارها در مواجهه با آینده نامعلوم کار و اشتغال باید بدانند که سازمان هایی موفق خواهند بود که در درون خود تطبیق پذیر باشند. این به معنی خلاقیت در طراحی نردبان شغلی، تخیل در تقویت استعدادها و انعطاف پذیری در تربیت و آموزش و رویکردی تازه در همکاری ها خواهد بود.
در شرایط به وجود آمده ویروس کوئید ۱۹ باید حساسیت خود را برای حفظ سازمان خود بالاتر ببریم. باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. سرعت تغییرات هیچ زمانی به اندازه حال نبوده است ، ۷۱ درصد از سازمان ها و شرکت ها با تهدید مواجه اند.
در این اوضاع خبر خوب اینکه اکنون بهترین زمان برای ایجاد مزیت رقابتی شماست. برای چابکی سازمان ، برای نوآوری در بحران ، برای پاسخگویی به نیازهای مشتری. در این راستا بهترین مسیر تیم سازی می باشد ، شما می توانید با کمک گرفتن از مشاوران و متخصصان در مدیریت استراتژیک، مدیریت مالی و هوش تجاری مسیر منحصر به فردی برای خود بسازید.
مدیران ارشد سازمان ها باید تغییرات رفتار مصرف کننده را در این زمان بحرانی در نظر بگیرند. این تغییرات رفتار مصرف کننده شامل حالت حفظ بقا ، اولویت‌بندی در پاسخ به نیازها و انطباق پذیری بیشتر نسبت به تغییر، پاسخگویی به مراتب سریعتر به تغییر، افزایش دغدغه ایمنی و بهداشت در همه امور ، تلاش برای پاسخگویی به نیازهای حداکثری در محیط خانه است.
در این شرایط کاهش سرعت زندگی ، روی آوردن به پاسخگویی به نیازها به صورت آنلاین ، از بین رفتن ترس و حتی رغبت در استفاده از خدمات آنلاین ، عدم تمایل به حضور در اجتماعات نظیر مهمانی ها سمینار ها نمایشگاه ها همایش ها حائز اهمیت است.
هر تغییر ناگهانی مانند سیل، زلزله، کرونا و غیره ۶ فاز روانشناسی و اجتماعی را در بر می گیرند. فاز اول انکار ، فاز دوم خشم ، فاز سوم ترس ، فاز چهارم افسردگی ( ایران در این مرحله قرار دارد ) ، فاز پنجم پذیرش ، فاز ششم امید و کشف فرصت هاست.
حال سازمان هایی می توانند موفق بشوند که سریعتر وارد فاز پذیرش و انطباق شوند و در واقع شعار نه تنها می پذیرم، بلکه شروع می کنم و سریعتر فعالیت می کنم و قویتر میشوم را سرلوحه کارشان قرار دهند. در واقع کسب و کارها در حال حاضر باید مسئله چابک سازی سازمانی را در اولویت کاریشان قرار دهند.
در حوزه خدمات تولیدی می توان خاطرنشان کرد که در شرایط بحران تولید همیشه روند صعودی دارد، البته بستگی به زنجیره تامین نیز دارد. مثلاً تولید مواد اولیه روند ۱۰۰ درصد صعودی خواهند داشت.
طبق بررسی‌های انجام گرفته در بحران های اقتصادی گذشته نتیجه به دست آمده نشان داده است که شرکت هایی که در زمان بحران روی کسب و کار خود سرمایه گذاری کردند بعد از بحران موفقتر بودند و ضریب موفقیت بالاتری داشتند . جمله معروف اگر ” نمی توانی پرواز کنی ، راه برو” هیچ گاه نباید فراموش شود، حتی کسب و کارهایی که احتمال شکست برایشان وجود دارد، اکنون باید به بقاء سازمان خود فکر کنند و بحث سودآوری در سال ۱۳۹۹ اولویت دوم می باشد.
پس نکته مهم برای تمامی کسب و کارها حفظ بقا می باشد. البته با تغییر استراتژی ها می توان شرایط بحرانی را برای کسب و کار خود تبدیل به نقطه قوت کنیم. تغییر استراتژیکی به ما کمک می کند تا بدانیم محصول تولیدی یا خدمات سازمان ما در اولویت چندم بازگشایی قرار دارد، یعنی آیا جز نیازهای اولیه است یا جز نیازهای ثانویه می باشد.
در صورتی که کسب و کار ما جز اولویت های اصلی زندگی در این شرایط بحرانی نیست می توانیم با تغییر در روند تولید یا ارائه محصول که یک امر جهانی می باشد مسیر خود را عوض کنیم.
به خاطر داشته باشید که مدیران اکنون باید برنامه های کوتاه مدت و میان مدت را بیشتر مد نظر داشته باشند تا برنامه های بلند مدت. باید تغییرات را پذیرفت و همگام با تغییرات قدم برداشت.
یکی از بزرگترین مشکلات مدیران عامل و مدیران ارشد در کشور ما عدم حضور در جلسات برنامه ریزی و در نهایت کنترل کارها و گزارشات می باشد. در این دوران بحرانی مدیران باید به طور ویژه بر روی امور سازمان و کارهای صورت گرفته و کارهای در دست اقدام نظارت و کنترل داشته باشند. همچنین گزارش گیری از مدیران اجرایی ، مدیران واحد تولید و … باید از گزارش ماهانه به گزارش های ریز به ریز و حتی روزانه تبدیل گردد تا بتوان طبق تغییرات تصمیمات درست گرفت.
نکته پایانی و توصیه آخر برای سازمان ها برای متمایز شدن از رقبا و حفظ حالت بقا در شرایط بحران ۴ نکته زیر است :
سازمان یا کسب و کار خود را چابک کنید .
تاب آوری سازمانی را بالاتر ببرید .
خلاقیت و نوآوری که دو مقوله جداگانه از هم هستند را وارد سازمان یا کسب و کار خود نمایید .
همچنین به خاطر داشته باشید که ما از فضای سنتی بازار خارج شده ایم و دیگر شم بازار به ما کمکی نمی کند، بلکه تحقیقات بازار و تحلیل های علمی می‌تواند کسب و کار ما را از این بحران به سلامت بگذراند.
*مدیر عامل مرکز مشاوره مدیریت و کارآفرینی مهرگان
