سعید فقیهی- سال۷۵ دولت وقت به صرافت خودکفایی در فرآورده های غذایی افتاده بود و این قلم که مسئولیت واحدی از کارخانه های تولید روغن را به عهده داشت، در خدمت کمیته ای جهت بررسی تولید نهاده های مرتبط و کاهش وابستگی به دانه های روغنی برزیلی مجدانه در پی یافتن راه های عملی قدم برداشتیم.
به همین منظور اقصی نقاط کشور با آب و خاک های متفاوت از نزدیک بررسی و پایلوت موسعی به مساحت ایران در نظر گرفته شد.
زنجان که دو سال پیش از آن در سال۷۳ و۷۴ توسط اینجانب برای کشت زعفران مورد آزمایش قرار گرفته شده بود، این بار برای کاشت آزمایشی سویا مورد توجه قرار گرفت. زعفران استحصالی آن سال ها برای تعیین کیفیت به آزمایشگاه های دولتی و خصوصی مرتبط ارسال شد و با قدرت رنگدهی بالا و بوی عطر نسبتا قدرتمند در زمره کیفیت خوب از محصول زعفران قرار گرفت.
پیازهای برجای مانده از اولین کشت زعفران در زنجان همچنان توسط برخی از دوستان و بستگان در زنجان مورد استفاده قرار گرفته و زعفران موردنیاز خود را به دست خود تولید می کنند. برای کاشت آزمایشی سویا نیز پس از تهیه دانه و بذر مورد نیاز سه منطقه رندوم از زنجان در بوئین و داخل شهر و جنوب زنجان به وسعت دو هکتار زیر کشت سویا رفت. مشخصات آب و خاک و هوای زنجان برای سویا نیز مناسب و قابل استفاده بود، به طوری که دانه استحصال شده چه از لحاظ میزان و چه از جهت کیفیت در نوع خود از کیفیت بالایی برخوردار بود.
سویای زنجان از حیث رطوبت با دوازده درصد رطوبت به سهولت پس از عبور از برج های خشک کن به یک درصد رسیده و قابلیت انبار در سیلو پیدا کرده و از طرفی با هفده درصد روغن قابل استحصال در زمره بهترین دانه وارداتی آن زمان قرار گرفت. این دو محصول تنها نمونه بارزی از ظرفیت های بخش کشاورزی این دیار است که هنوز باید و شاید بین بهره برداران و کشاورزان در عرصه ها معرفی نشده است.
رونق کسب و کار عرصه نشینان با کشت این گونه با سرمایه اندک چنان قابل توجه است که می توان اقتصاد کشاورزی استان را جور دیگری تعبیر کرد و این مهم تنها در سایه مدیریت درست در بخش کشاورزی برای ترویج و تبلیغ آن معنا پیدا می کند.
همه چیز برای کشت این گونه ها در استان مهیا است و اگر زنجان مدیر توانایی در راس داشته باشد، واجد پتانسیل های کشاورزی، صنعتی و گردشگری بسیار است که متاسفانه برای هم استانی های در حیات، آرزوی بعیدی است.
