سارا اردو – امروزه بسیاری از کشورها با بحران آب روبرو هستند. آلودگی آبهای سطحی، زیرزمینی و دریاها مسئله ای بسیار جدی است. در بسیاری کشورها فاضلابهای خانگی، صنعتی و کشاورزی بدون هیچ تصفیه ای به درون رودخانه ها و دریاها ریخته میشود که اثرات جبران ناپذیری بر محیط زیست دارد.
یکی از آلاینده های آب ماکروپلاستیک ها هستند، که در این مقاله به بحث در مورد آنها می پردازیم .
ماکروپلاستیک چیست؟
ماکروپلاستیک ها قطعات بسیار ریزپلاستیکی هستند که قطری از ۱ میلیمتر تا نانومتر دارند و در محیط زیست دریایی یافت میشود. در برخی مناطق صنعتی تا ۱۰۰٫۰۰۰ ذره ماکروپلاستیک در یک هر لیتر اب مشاهده شده است.که بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است. میزان ماکروپلاستیک های شناور بین ۷۰۰۰ تا ۳۵۵۰۰ تن تخمین زده شده است. که ممکن است در بستر دریا ته نشین شوند یا در سواحل شسته شوند و یا درون ارگانیسم های دریایی انباشته شوند.
ماکروپلاستیک ها از کجا می آیند؟
ماکروپلاستیک ها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: ماکروپلاستیکهای اولیه و ثانویه.
ماکروپلاستیکهای اولیه در صنعت مورد استفاده قرار میگیرند ،شامل میکروبلیدها، کپسول، فیبرها و پلت هستند.صنایع آرایشی و بهداشتی ، نساجی و تولید پوشاک ، صنایع تولیدی که پلاستیک در آنها کاربرد دارد. برای مثال میتوان به محصولات بهداشت شخصی مانند شوینده های بدن ، خمیردندان و … اشاره کرد. مواد اولیه سنتتیک در تولید پارچه و لباس استفاده می شود که با تنها یک بار شستشو حدود ۲۰۰۰ رشته فیبر رها می کند. تخمین زده شده در هر ثانیه پسابهای حاصل ازشستشوی لباس حدود ۲ میلیارد رشته فیبر به آبهای اروپا وارد میشود.که با مدیریت ضعیف بر پسابها این مواد به دریاها وارد میشوند.
ماکروپلاستیک های ثانویه از خرد شدن قطعات پلاستیک به تکه های کوچک بوجود می آید.
ماکروپلاستیک های گمشده :
برای تجزیه پلاستیک از ۱۰۰ تا۱۰۰۰ سال زمان لازم است. با توجه حجم انبوه تولید پلاستیک برای ۶۰ سال و تعیین میزان زباله های پلاستیکی و تخمین و اندازه گیری مقدار تبدیل پلاستیک ها به ماکروپلاستیک ها مشخص شده که حجم عمده ای از ذرات ماکروپلاستیک ها ناپدید شده است. حال سوال این است که این ماکروپلاستیکهای گمشده کجا هستند؟ دانشمندان پاسخهای احتمالی زیر را برای پاسخ به این مسئله مطرح نموده اند.
- ممکن است که قطعات پلاستیک با سرعت بیشتری در طی زمان تجزیه شده باشند.و یا به قطعات کوچکتری تقسیم شده باشند.
- تجمع پلاستیک ها توسط Biota می تواند باعث تراکم این ذرات شود بحدی که منجر به ته نشین شدن این مواد در بستر دریا شود که در این حالت نیز مضر هستند.
- تعدادی از ارگانیسم ها ماکروپلاستیک ها را مصرف میکنند ، که می تواند عمدی یا بصورت تصادفی باشد. که مقدار آن مشخص نیست.
چرا باید در مورد ماکروپلاستیک ها نگران باشیم ؟
دامنه ای وسیعی از جانوران از صدفها تا والها یافت شده که ذرات ماکروپلاستیک ها را بلعیده اند. که ممکن است برخی از این جانوران به صورت انتخابی و حساب شده ماکروپلاستیک ها را مصرف کرده اند. جلبک ها نیز مانند یک اهنربا قطعات ماکروپلاستیک را در خود نگه میدارند که هم برای خودشان مضر است.(به دلیل ایجاد اخلال در فرایند فتوسنتز) و هم برای جانورانی که از جلبک ها تغذیه می کنند.آلودگی به ماکروپلاستیک ها در گوشت صدفهای خوراکی مشاهده شده است . آیا ما ماکروپلاستیک میخوریم؟ با بررسی محتویات دستگاه گوارش برخی از این جانوران مشاهده شده که این ذرات در معده آنها تجمع پیدا کرده و باعث کوچک شدن حجم معده میشود که در نهایت میزان غذای دریافتی جانور کاهش می یابد . که در دراز مدت باعث مرگ میشود. همچنین ممکن است باعث جراحت یا گیر انداختن جانوران کوچکتر شود.
بسیاری از پلاستیک ها حاوی مواد سمی هستند که همراه سایر آلاینده ها در آب یافت می شوند. که مصرف آنها پتانسیل سطوح مضر بودن آنها را بالا می برد. که می تواند بعد از مصرف آنها توسط جانوران برای آنها مضرباشد. مانند وجود فلزات سنگین در برخی ماکروپلاستیک ها که در بدن ابزیان تجمع می یابد.
مواردی در ماکروپلاستیک ها یافت شده که برای سلامت انسان و جانوران دریایی مضر هستند و باعث بیماری می شوند. گاهی ماکروپلاستیک ها مسافتهای بسیار طولانی را طی میکنند و در طی این مسیر عوامل بیماری زا را با خود حمل نموده و ممکن است آنها را به اکوسیستم های تازه معرفی کنند که ممکن است باعث مشکلات زیست محیطی مخربی شود.
وظیفه ما چیست؟
اجتناب از مصرف محصولات حاوی ماکروپلاستیک :
- با استفاده از سایتهای راهنما از وجود و یا عدم وجود ماکروپلاستیک در محصولات مصرفی اطلاع کسب کرد.حتی میتوانید برای ماشین لباسشویی منزلتان از فیلترهایی جذب ماکروپلاستیک ها استفاده نمایید.
- میزان مصرف پلاستیک را کاهش دهید.
با کاهش مصرف پلاستیک از تولید ماکروپلاستیک بیشتر جلوگیری کنید.
- فعالیتهای دولت در جهت منع استفاده ماکرو پلاستیک ها در صنعت
هلند و کانادا از جمله کشورهایی هستند که به برنامه منع ماکر وپلاستیک ها پیوسته اند. هشت ایالت در امریکا هلند ، استرالی، بلژیک و سوئد در حال وضع قوانین برای منع استفاده ماکروپلاستیک هادر ساخت شوینده ها و مواد آرایشی هستند.
- اطلاع رسانی کنیم . برای تغییر نیاز به افراد زیادی در دنیا هست.
