اسداله قربان زاده – چند سالی است که کشت زعفران در نقاط مختلف استان به چشم می آید. بعد از اینکه شرایط مستعد آب و هوایی این اجازه را برای کشت این گونه گیاهی ارزشمند داد، زعفران کاران فرصت را غنیمت شمردند تا بخشی از زمین های خود را برای یک دوره هم که شده به پرورش آن تخصیص دهند.
حالا آن سال ها سپری شده و زنجان کم کم وارد رقابت بازار زعفران استان خراسان نیز شده است. برخلاف ادعای برخی ها این توان در زنجان وجود دارد که وارد فاز رقابت در بعد کیفیت با بهترین گونه های زعفران در استان شود. این موضوعی است که «مریم بهرامی»، مربی سازمان فنی و حرفه ای استان در گفتگو با شهاب زنجان به آن اشاره می کند.
او که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد کشاورزی است، در این گفتگو از علاقمندی مردم برای راه اندازی کسب و کار پرورش زعفران می گوید و اینکه اقلیم زنجان ظرفیت خوبی برای کاشت زعفران است و درآمد بالایی را برای آن ها به ارمغان دارد:
ایده راه اندازی این کلاس ها از کجا شروع شد؟
با توجه به اینکه کشور ایران ۹۰ درصد از تولید جهانی زعفران و بزرگترین تولید کننده و صادر کننده زعفران در دنیا به شمار می رود،بنابراین تولید و ارائه محصولی با کیفیت مطلوب و براساس نیاز و انتظارات مشتری و بازار می تواند، موجب توسعه پایدار تجارت زعفران شود. این روش کشت ابتکار چین و فردی به نام «ژائوچی» بوده است، بنده هم با تحقیق و اطلاعاتی که در این روش به دست آوردم، احساس کردم که آموزش این طرح را در استان خودمان پیاده کنم. در کنار این، چند سالی است که بنده آموزش کشت سنتی زعفران را داشتم.
استقبال از کلاس های آموزشی چگونه است؟
از آنجایی که نداشتن مهارت کار کردن را می توان از عامل های مهم بیکاری در جامعه دانست، آموزش های فنی و حرفه ای همراه با کار عملی دنبال می شود و مهارت فنی و حرفه ای بستر اشتغال است که از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از هزار نفر در حرفه های مختلف بخش کشاورزی شرکت کرده اند و موفق به دریافت گواهینامه مهارتی شده اند.
کدام دوره ها باید تخصصی برگزار شود؟
ما در فنی و حرفه ای بسیاری از این حرفه ها را آموزش داریم، اما بعضی از این حرفه ها مثل زعفران ایروپونیک احتیاج به پشتیبانی در تمام مراحل کشت دارد که این دوره ها به صورت خصوصی برگزار می شود.
آیا خروجی این دوره ها به راه اندازی کسب و کار پرورش زعفران ختم می شود؟
بله. در واقع تلاش بر این است با طی دوره های تکمیلی به دو صورت تئوری و عملی کارآفرینی ماحصل نتیجه کار ما باشد. در فرآیند یادگیری از صفر تا صد زعفران ایروپونیک آموزش داده می شود تا بتوانیم خروجی بهتری را در این زمینه شاهد باشیم و مشکلات و موانع را به حداقل برسانیم و بسیاری از افراد که در سال جاری اقدام به کشت کرده اند، از همین کلاس های آموزشی بوده اند.
مهمترین ویژگی شما از اینکه در بخش آموزش موفق بوده اید؟
به شدت اهل مطالعه و تحقیق ام و برای اهدافم می جنگم و به راحتی تسلیم نمی شوم. اگر مسولیتی را قبول کنم، حتما به خوبی از پسش برمی آیم. از تجربیات جدید استقبال می کنم.
اشتغال در زمینه کشت زعفران درآمدزا است؟
گسترش کاشت زعفران بهترین زمینه اشتغالزایی در کشور است و قیمت بسیار بالای آن می تواند زمینه مناسبی را برای کسب درآمد ایجاد کند. این طرح به عنوان یک طرح خانوادگی می تواند تمام اعضای خانواده را درگیر کند و جزء گیاهان کارگر طلب است و اشتغالزا محسوب می شود، چون کلاله های آن ارزش دارد و تا امروز هنوز هیچ گونه ماشینی طراحی نشده که بتواند کلاله های زعفران را جمع آوری و برداشت کند، بنابراین تعداد زیادی کارگر در این بخش مشغول کار خواهند شد.
پیاز زعفران مورد نیاز استان از کجا تامین می شود؟
تهیه پیاز مرغوب از فعالیت شرکت های پشتیبانی زعفران در استان انجام می گیرد. این شرکت های پشتیبان با مجوز رسمی از جهاد کشاورزی خرید پیاز زعفران از استان خراسان و همچنین حمل و توزیع آن در استان برعهده دارند.
کیفیت زعفران تولیدی استان زنجان در مقایسه با قائنات چگونه است؟
استان زنجان به واسطه طبیعت متنوع و مستعد خود شرایط کشت انواع محصولات کشاورزی و باغی را دارد و این ظرفیت طی سال های اخیر در قالب کشت محصول زعفران خود را نشان داده است و با کیفیت بالایی که داشته دارای ظرفیت رقابتی مناسبی است و به دلیل شباهت و نزدیکی آب و هوای استان زنجان به استان خراسان برای کاشت و بهره برداری مناسب زمینه را برای کشت مستعد کرده است.
میزان تولید زعفران در استان چقدر است؟
در مناطق مختلف استان سطح زیر کشت این محصول به ۷۰ هکتار رسیده است و در این بین با وجود کلاس های آموزشی این آمار هر ساله رو رشد بوده، در حالی که در سال های گذشته کشاوزران ما اطلاعاتی از این گیاه باارزش کم توقع نداشته اند.
کدام منطقه استان مستعد کشت این گونه گیاهی است؟
بسیاری از مناطق استان ظرفیت مطلوبی برای تولید زعفران دارد و از آن جایی که این گیاه توانایی مقاومت به دمای تا منفی۳۰ درجه را دارد و به دلیل اینکه زنجان شباهت و نزدیکی آب و هوایی به خراسان رضویدارد، باعث شده که این استان برای کاشت و بهره برداری مناسب از محصول زعفران مستعد باشد.
تمایل کدام قشر جامعه برای کشت زعفران بیشتر است؟
در طرح کشت زعفران در استان قشر بزرگی از زنان و دختران روستایی و شهری را به کار گرفته که نه تنها سبب سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت آنان، بلکه می تواند از این راه کمک موثری به اقتصاد خانوار کند و همچنین کشاورزان علاقمند به این طرح استقبال خوبی دارند.
اکنون قیمت یک کیلو زعفران چقدر است؟
قیمت هر کیلو زعفران حداقل۶ میلیون و حداکثر۱۲ میلیون تومان است و در حال حاضر هر کیلوگرم این محصول ارزشمند در بورس۲۲ تا ۲۰ میلیون تومان عرضه می شود.
قیمت پیاز زعفران چقدر است؟
برای کشاورزانی که می‌خواهند خودشان زعفران تولید کنند بسیار مورد اهمیت است که فروش پیاز زعفران در تابستان بسیار پر رونق است. این که فصل برداشت پیاز زعفران باید انجام گیرد، میانگین قیمت استعلامی پیاز زعفران فیلم ۴۰۰۰- ۲۵۰۰۰ متغیر است. اختلاف قیمت های متوسط وزنی درصد ناخالصی و سلامت پیاز دارد، البته برای زعفران گلخانه ای باید از پیازهای استفاده شود که وزن بالای ۱۵ گرم داشته باشند.
برای راه اندازی یک کسب و کار کشت زعفران سرمایه اولیه چقدر باید باشد؟
بازدهی و توجیه اقتصادی کشت و کار زعفران چه گلخانه و چه مزرعه از سال دوم به بعد است. از هر تن پیاز سال اول (در صورتی که میانگین وزن پیازها ۲۰-۳۰ گرمی باشد) حدود یک کیلو زعفران خشک و از سال دوم به بعد از هر تن پیاز حدود۲ کیلو زعفران خشک (پوشال) برداشت می کنید. سرمایه مورد نیاز در سال ۹۸-۹۹ برای متراژ ۱۰۰ متر حدود ۷۰-۸۰ میلیون تومان است که عمده این هزینه صرف خرید پیاز می شود.
در مجموع مشکلات زعفران کاران را در استان چگونه می بینید؟
زعفران گرچه برای کشاورزان دارای منافع خوبی است، اما نبود صنایع فرآوری و بسته بندی مهمترین مشکل پیش روی زعفران کاران این استان است. همچنین نبود بازاری واحد در استان برای فروش این محصول و نداشتن برندی به نام شهرستان برای شناسایی محصول باکیفیت و مرغوب شهرستان به سایر استان های کشور از دیگر چالش های زعفران کاران است.
با این وجود چرا کشت زعفران چندان چشمگیر نیست؟
متاسفانه به دلیل کمبود اعتبارات دولتی کشت این ادویه گران بها به طور محسوسی توسعه نیافته است.
برای آشنایی بیشتر مخاطبان درباره کشت زعفران به شکل گلخانه ای توضیح دهید.( شاید برخی از مخاطبان تمایل به اجرای این طرح داشتند).
کشت زعفران گلخانه ای در چند سال اخیر بخصوص در ایران رواج یافته است ک بعضی از کشاورزان راندمان تولید سه کیلو زعفران خشک در هر یک تن پیازچه را در سال‌های اولیه احداث گلخانه را اعلام کردند. در کشت زعفران به روش گلخانه ای مهم ترین عوامل نور، دما و رطوبت است که همه آنها را باید کاملا تنظیم کنیم، نکته مهم این است که هیچ وقت نباید به صورت مستقیم با آب تماس داشته باشند و فقط از طریق رطوبت هوا آب مورد نیاز خود را با استفاده دستگاه های اتوماتیک رطوبت ساز تامین می‌کنیم.
کشت به این شیوه چه مزایایی دارد؟
برداشت آسان،کم هزینه بودن تولید،کم آب بر بودن،بالا بودن عیار زعفران تولیدی،کنترل رشد پیازچه ها با تنظم رطوبت، دما و نور ورودی به محیط گلخانه از مزیت های کشت گلخانه ای زعفران است. البته طبق بررسی هایی که توسط تکنسین های متخصص آزمایشگاه انجام گرفته، عیار زعفران کشت شده در گلخانه حداقل ۲۶۵ است. در صورتی که زعفران با عیار تولیدی ۳۲۰ هم در این محیط به چشم می خورد، این در حالی است که در مزارع کشت فضای باز عیار زعفران تولیدی متوسط ۲۲۰ می باشد. این نکته را هم اشاره کنم که عیار زعفران یکی از مهمترین فاکتور ها برای خرید زعفران است.
